هیدروپونیک چیست؟
در این مقاله شما خواهید آموخت هیدروپونیک چیست. تاریخچه کشت هیدروپونیک چیست و مزایا و معایب هیدروپونیک یا آب کشت چه هستند
هیدروپونیک یا کشت بدون خاک و یا کشت آبی روشی است که گیاهان بدون استفاده از خاک به عنوان محیط کشت پرورش میابند . به عبارت دیگر به مجموعه روشهای کشت گیاهان در آب (محلول غذایی) یا بستر غیر از خاک هیدروپونیک یا آب کشت اطلاق میشود که از لحاظ تاریخی سابقه نسبتا طولانی دارد. شاید سابقه این نمونه از کشت به اندازه اهرام مصر قدیمی باشد.
به عنوان مثال باغهای آویزان بابلی ها ، شکل اولیه ای از هیدروپونیک بوده است. کشت بدون خاک گیاهان در دهه ۱۹۳۰ توسط دانشمندان کالیفرنیایی رونق یافت به طوری که آب کشت به شکل مدرن ایجاد شد و در طی جنگ جهانی دوم ، ارتش آمریکا باغهای بزرگی را در چندین جزیره برای تامین سبزیجات سربازان با استفاده از همین روش در منطقه ایجاد نمود. کشت هیدروپونیک از حدود ۴۰ سال قبل به طور تجاری برای تولید سبزی و تولید گیاهان زینتی به کار رفت . بر اساس آمار سال ۱۹۹۵ بیش از ۲۵ هزار هکتار گلخانه سبزی با کشت هیدروپونیک در سطح جهان وجود داشته است که به طور حتم این آمار این آمار امروزه چند برایر شده است .
در طی سه دهه گذشته در زمینه کشت هیدروپونیک پیشرفتهای زیادی به وجود آمده است که آینده این روش کشت را بسیار امید بخش کرده است .
جهش بزرگ در کشت هیدروپونیک
در این قسمت علاوه بر ادامه اینکه بدانیم چیست ، بد نیست که بدانیم چه اتفاقی افتاد که موجب رشد کشت هیدروپونیک شد.
با تولید پلاستیک در کشت هیدروپونیک جهش بزرگی صورت گرفت. نوع قدیمی این کشت که به طور عمده از قسمتهای سیمانی ساخته شده، مشکل نشت آب داشتند . انواع پلاستیک نظیر فایبرگلاس و انواع مختلف ورقه های پلی اتیلن و انواع مختلف لوله های پلاستیکی و پی وی سی در کسب جایگاه کنونی و اقتصادی هیدروپونیک ایفای نقش کرده اند.
امروزه تاسیسات هیدروپونیکی در تغذیه میلیون ها انسان کمک میکند.در صحرای فلسطین، لبنان، کویت ،جزایر سیلان، فیلیپین و قناری، بر روی پشت بامهای کلکته و روستاهای گرم و خشک بنگال غربی از این کشت استفاده میشود.
بررسی اخیر آمریکا نشان میدهد که بیش از یک میلیون واحد کشت بدون خاک برای تولید محصولات گیاهی در آمریکا وجود دارد. روسیه ، فرانسه ، کانادا ، آفریقای جنوبی ، هلند ، ژاپن ، استرالیا و آلمان از جمله کشور هایی هستند که کشت هیدروپونیک به طور گسترده در آنها ایجاد شده است.
نیمی از گوجه فرنگی جزیره ونکوور کانادا و یک چهارم گوجه فرنگی مسکو ، حدود بیست درصد سبزی و گل شاخه بریده استرالیا به روش کشت در بستر غیر از خاک تولید میشود .سیستمهای هیدروپونیکی مدرنی در زیر دریایی های هسته ای آمریکا و ایستگاههای فضایی روسیه نصب شده است.
باغ وحشهای بزرگ دنیا غذای مورد نیاز حیوانات و همچنین کشاورزان زیادی در سراسر جهان از طریق کشت هیدروپونیک گیاهان زینتی و دارویی تولید میکنند. کشت آبی برای زندگی آپارتمان نشینی کنونی که زمین برای باغبانی وجود ندارد نیز مطلوب است. به منظور تامین نور گیاهان در این روش میتوان از لامپهای معمولی ، لامپ سدیم گازی، مهتابی فلورسنت ، و گاهی ترکیبی از آنها استفاده کرد . گیاهان دوستدار این شیوه کشت هستند، زیرا ریشه هایشان در خاک سنگین حرکت نکرده و برای تهیه مواد غذایی در هیدروپونیک رقابت و تلاش نمیکنند، این گیاهان تمیز و خوش ترکیب میوه ها و سبزی هایی با ارزش غذایی بالا و مزه برتر تولید میکنند .
نکته قابل توجه این که گاهی میتوان سبزی ها را با هزینه پایین تر از طریق هیدروپونیک تولید کرد .
حالا که متوجه شدیم هیدروپونیک چیست بهتر است با محاسن و معایب آن هم آشنا شویم
محاسن کشت هیدروپونیک چیست
- جايی كه خاک مناسب وجود ندارد يا خاک،آلوده به بيماری است ؛ میتوان گياه را كشت نمود.
- در این روش تولید چون به شخم و آماده سازی زمين، ضدعفونی خاک و ساير عمليات مربوط نياز نیست ، احتیاج به نيروی كار تا حد زيادی كاهش میيابد.
- حداكثر عملكرد در اين روش موجب مي شود تا در جاهايی كه جمعيت زياد و زمين گران است، توليد محصول اقتصادی باشد. بدين ترتيب كه گياهان رشد سريع تری داشته ، ضمن توليد عملكرد بيشتر ، محصول زودرس تر خواهد بود.
- صرفه جويی در مصرف آب و مواد غذايی از مزايای اصلی اين روش است، زيرا مصرف آب در اين روش بسيار كمتر از روشهای كشت در خاک است، ضمن اينكه عناصر غذايی در حد مطلوب و مورد نياز گياه تامين میشود.
- كاهش در آلودگي خاک و آب به لحاظ مصرف كمتر و بهينه سموم و كودهای شيميايی صورت ميگيرد.
- هر گياهی را میتوان در محيط هيدروپونيک كشت داد و نياز به مبارزه با علفهای هرز و سم پاشی با آفت كشهای خطرناک كم مي شود به طوری كه در محيط رشد گياهان،آفات و بيماريهای كمتری وجود دارد و گياه اغلب در شرايط عاری از حشرات و عوامل بيماريزای ريشه ای (خاكزی)به طور سالم و تميز رشد ميكند
- امكان تنظيم بهتر عوامل محيطی از ويژگی اين روش است،به طوري كه در محيط هاي گلخانه ای ميتوان شدت نور، رطوبت،دما و تركيب هوا را تنظيم نمود.
- افراد مبتدی علاقمند میتوانن يک سيستم كوچک را در گلخانه منزل يا در حياط، بسازند. سيستم های هيدروپونيک كوچک، تميز و سبک و قابل جابه جايی را ميتوان ساخت يا در صورت موجود بودن در بازار؛ خريداری كرد.
معايب کشت هیدروپونیک چیست
- هزينه ساختار اوليه در هر هكتار زياد است.
- مديريت سيستمهای هيدروپونيک بزرگ و تجاری توسط نيروی ماهر بايد انجام گيرد،
- در واقع دانش كافی در ارتباط با نحوه كشت و اصول تغذيه گياهی از نيازهاي اساسي اين روش است.
- همه انواع گياهان با محيط هيدروپونيک سازگار نيستند.
- عكس العمل گياه به تغذيه(ضعيف يا خوب)سريع است.بنابراين گياهان بايد روزانه مورد مشاهده قرار گيرند
