منیزیم (Mg)
میزان منیزیم در برگ های گیاه بین ۰/۲ تا ۰/۵ درصد می باشد،
گرچه میزان Mg در وزن خشک گیاه میتواند به میزان ۱ درصد هم برسد.
فراوانی مشاهده علائم کمبود Mg
در مورد گیاهان کشت شده در هیدروپونیک شبیه به
فراوانی مشاهده علائم کمبود نیتروژن باشد و دلیل آن عدم تعادل مناسب در بین سایر کاتیون های اصلی
یعنی +NH4 , +K, Ca+ می باشد.
علاوه بر این تعدادی از گونه های گیاهی حساسیت بیشتری به کمبود Mg دارند ،
همچنین میزان حساسیت با توجه به مرحله رشد گیاه و محیط متفاوت میباشد.
کارکرد
منیزیم جز اصلی مولکول کلروفیل می باشد، که در فتوسنتز نقش دارد.
منیزیم در بسیاری از فرآیندهای انتقال انرژی به عنوان فعال کننده آنزیمی نقش دارد.
با توجه به کارکردهای یاد شده برای این عنصر میتوان
دریافت که کمبود آن تاثیر زیادی بر روی رشد و نمو گیاه میگذارد.
منیزیم در فعالیت های آنزیمی خاصی در گیاهان C3 نقش دارد که با کمبود آن در
گیاه تثبیت CO2 کاهش یافته و بنابراین تولید
کربوهیدرات برای رشد فعال گیاه کاهش مییابد.
جذب Mg مانند کلسیم در طول زمان نسبتاً ثابت باقی می ماند،
با این تفاوت که Mg در گیاه تحرک بیشتری دارد،
کلسیم تنها در بافت آوند چوبی متحرک می باشد،
در حالی که منیزیم هم در آوند چوبی و هم در آوند آبکش حرکت می نماید.
علائم کمبود منیزیم
علائم کمبود Mg کاملا مشخص می باشد.
با کلرز بین رگبرگی که ابتدا در برگهای پیر مشاهده می شود، شروع می گردد.
برطرف کردن کمبود منیزیم مخصوصاً در اواسط دوره رشد بسیار مشکل می باشد.
در گونه هایی که نیازمند Mg بیشتری می باشند
کمبود Mg ممکن است با تنش های محیطی و فیزیولوژیکی مختلف شروع گردد.
کمبود ممکن است در اثر عدم تعادل بین کاتیون های +K و +Mg2 و +Ca2 و یا +NH4 و +Mg2 بوجود آید.
از بین این کاتیون ها +Mg2 در رقابت برای جذب توسط ریشه از همه ضعیف تر عمل میکند.
کاتیونهای +Mn2 و +Ca2 در جذب +Mg2 با هم رقابت می کنند و
افزایش جذب کلسیم باعث تامین کافی کاتیونهای دو ظرفیتی برای ایجاد تعادل بین
آنیون و کاتیون ها و انجام مناسب فرآیندهای فیزیولوژیکی می شود .
هنگامی که میزان +Mg2 کم باشد ، افزایش جذب +Mg2 از اختلال در فرایندهای بیولوژیکی
انتقال انرژی جلوگیری نموده و مانع از محل آن و مرگ سلول ها می شود.
جذب جذب منیزیم اثرات متقابل دو طرفه زیادی (هم سینرژیکی و هم آنتاگونیسمی) را تحت تاثیر قرار می دهد.
یکی از اثرات جانبی و جالب کمبود منیزیم و اثر آن در حساسیت به
بیماری های قارچی و نیز وقوع پوسیدگی انتهایی در میوه (پوسیدگی گلگاه) می باشد.
علائم بیشبود منیزیم
تحت شرایط طبیعی سمیت Mg به ندرت اتفاق میافتد.
با این حال تعدادی از محققان پیشنهاد می کنند که برای
رسیدن به رشد و نمو مناسب غلظت Mg در
محلول غذایی و همچنین در گیاه برای رسیدن به
یک تعادل مناسب کاتیونی نباید از غلظت کلسیم بیشتر شود.
تجمع در بستر ریشه دهی
با هر بار کاربرد محلول غذایی شامل Mg و P در بستر ریشه خواه
این بستر آلی و چه غیر آلی باشد رسوب Mg و P شروع می شود .
مقداری از این رسوب به وسیله خاصیت اسید
سازی ریشه حل شده و Mg و p و نیز
سایر عناصر محدود شده به صورت رسوب آزاد شده
که به عنوان منبعی از این عناصر برای جذب
و استفاده در گیاه به کار میرود.
این مقداری از کاهش اثر کاربرد محلول غذایی برای تغییر
ترکیب غذایی گیاه در طول زمان را توجیه میکند،
اگرچه عملیات رایج توصیه شده برای کنترل عناصر غذایی بستر
ریشه که توسط EC انجام میشود، استفاده از آبشویی دورهای است،
ولی باید به این نکته توجه نمود که
آبشویی مواد رسوب شده را حذف نمی کند.
غلظت منیزیم در محلول غذایی
در بیشتر محلولهای غذایی غلظت Mg
در حدود ۵۰۰Mg/L در نظر گرفته می شود.
اگرچه این غلظت برای تعدادی از گیاهان مثل گوجه فرنگی و خیار بسیار کم میباشد.
منیزیم در محلول غذایی به عنوان یک کاتیون دو ظرفیتی عمل می کند.
ترکیبات شیمیایی برای محلول غذایی
اولین ترکیب مورد استفاده برای Mg، سولفات منیزیم می باشد.
آب مورد استفاده ممکن است حاوی منیزیم باشد.
بنابراین در هنگام تهیه محلول غذایی باید میزان Mg در آب مورد استفاده
برای آبیاری مورد توجه قرار گیرد تا از بیشبود این عنصر در محلول جلوگیری شود.