خیار، محصولی حساس
خیار جز گیاهان نیمه گرمسیری است و در تمام طول سال و در شرایط مناسب محیطی (از نظر دما رطوبت نور و تغذیه) رشد مطلوبی دارد. اگر آفات و بیماریها به خوبی کنترل شوند این گیاه می‌تواند محصول زیادی تولید کند. خیار ها به شرایط نامساعد محیطی حساس هستند. حتی تنش جزئی هم اثر منفی قابل ملاحظه‌ای بر رشد و عملکرد گیاه می‌گذارد. در صورت ایجاد شرایط مطلوب، در هر مکان و هر زمان، کشت خیار گلخانه‌ای امکان پذیر است. از این رو میتوان محصول را در زمان بالا بودن قیمت، تولید کرد. در ادامه مقاله به بررسی بهترین زمان کشت خیار در فصول مختلف خواهیم پرداخت و همچنین کشت خیار را در شرایط اقلیمی و شهر‌های مختلف بررسی خواهیم کرد. با ما همراه باشید
زمان کشت خیار گلخانه‌ای برای برداشت فصل بهار
برای کشت خیار در بهار، بذر از دهه آخر آبان تا دهه آخر آذر کشت میشود. نشاءها از اواخر آذر تا اوایل دی ماه به زمین اصلی گلخانه منتقل و محصول از نیمه دوم بهمن ماه تا اواخر تیرماه قابل برداشت خواهد بود. حذف بوته ها از اواسط تیرماه و اوایل مرداد ماه انجام میشود و بعد از آن عملیات تمیز کردن، ضدعفونی و آماده سازی زمین انجام میگیرد.
در کشت فصل بهار در صورت مساعد بودن شرایط محیطی برداشت تا پاییز هم می تواند ادامه یابد. این کشت به خاطر طولانی بودن فصل، محصول بیشتری را به همراه دارد. در شرایط عادی، کمترین بهره‌وری در شروع و انتهای دوره برداشت است. همچنین بیشترین بهره‌وری در اواسط فصل، یعنی ماه های خرداد و تیر به دست می آید. در نتیجه قیمت خیار در این ماه ها سقوط می‌کند. در کشت فصل بهار سعی میشود نحوه کشت طوری باشد که بوته ها از نیمه اواخر اسفند تولید داشته باشند تا میوه ها در ماه فروردین که قیمت خیار بالاست به بازار برسد. برای این منظور بذر خیار از دهه آخر آذر تا دهه اول بهمن کشت میشود. نشاءها از دهه دوم بهمن تا دهه اول اسفند به زمین اصلی گلخانه منتقل می‌شوند و محصول از اواسط اسفند تا اواخر تیر قابل برداشت است.
حذف بودجه ها از اواخر تیر انجام می شود و بعد از آن عملیات تمیز کردن، ضدعفونی و آماده سازی زمین انجام می گیرد. در کشت فصل بهار ۸ الی ۱۰ هفته از زمان کشت بذر تا اولین برداشت وقت لازم میباشد. شدت نور کم و سردی خاک در طول تا زمستان جوانه زنی و رشد محصول بهار را دچار مشکل می کند و هزینه را بالا می‌برد. از این رو بهتر است بذر را نشاء کاری کرد و در روزهای ابری از نور مکمل استفاده نمود.
زمان کشت خیار گلخانه‌ای برای برداشت فصل پاییز
بهترین زمان کشت خیار گلخانه‌ای وقتی است که محصول آن در پاییز قابل برداشت باشد. زیرا در این فصل قیمت خیار بالاتر بوده و هزینه های تولید را جبران می‌کند. برای این منظور بذر خیار از اوایل تا اواخر تیرماه کشت میشود. در گام بعد نشاءها از اواخر تیر تا اواخر مرداد به زمین اصلی گلخانه منتقل می‌شوند. در آخر محصول از اواخر مرداد تا اواخر آذر قابل برداشت خواهد بود. نقطه اوج محصول مهر و آبان ماه خواهد بود. همچنین در شب یلدا بهترین تولید و بیشترین افزایش محصول را خواهیم داشت. حذف بوته ها از اواخر آبان تا اواخر آذر انجام میشود. پس از آن عملیات تمیزی، ضدعفونی و آماده سازی زمین انجام میگیرد.
در کشت پاییز میتوان کشت را به صورت مستقیم انجام داد و پرورش نشا در گلدان لازم نیست. این موضوع به آن دلیل است که خاک و هوا به اندازه کافی گرم شده و نور کافی هم وجود دارد. البته به منظور عملیات واکاری بهتر است تعدادی نشان پرورش داده شود.در مناطقی که تابستان خنک و زمستان ملایم دارند، اجرای دو کشت در سال یعنی پاییز و بهار میسر خواهد بود. اما در مناطقی که تابستانهای گرم دارند و امکان برداشت در بهار نهایتاً تا اواخر اردیبهشت امکان دارد؛ بهتر است به جای دو کشت در سال از یک کشت بینابین یا کشت واریته های تک گل در آبان و برداشت تا اواخر اردیبهشت استفاده نمود. با توجه به قیمت مناسب محصول در تابستان و عید نوروز این نوع کشت نیز سود مناسب خواهد داشت.
منطقه مناسب کشت خیار گلخانه‌ای
در زمان کشت خیار گلخانه‌ای، شرایط اقلیمی محیط اهمیت زیادی دارد. از نظر هزینه تولید، مناسب‌ترین منطقه برای کشت خیار گلخانه‌ای منطقه‌ایست که زمستان ملایم داشته باشد. در واقع باید بتوان تنها با استفاده از انرژی آفتاب، حرارت کافی برای رشد خیار در گلخانه را فراهم نمود.
مناطق جنوبی برای کشت خیار گلخانه‌ای
در مناطق جنوبی ایران مانند خوزستان و جیرفت و جنوب استان فارس این شرایط فراهم است و تعداد روزهای سرد یخبندان زیاد نیست. حتی اگر برای چند روز هوا سرد شود؛ رشد بوته خیار موقتاً کاهش یافته یا متوقف میشود. اما پس از گرم شدن هوا، رشد خیار به حالت عادی باز می‌گردد. در این مناطق اگر در هوای سرد بخصوص شبها وسیله ای برای گرم کردن گلخانه تعبیه شود، بوته های خیار به مراتب رشد بهتر خواهند داشت و محصول زودتر، مرغوب تر و بیشتری تولید خواهد شد.
عامل محدود کننده در جنوب ایران کوتاه بودن فصل سرد است و عملا نمی‌تواند بیش از حدود چهار ماه پوشش پلاستیکی روی گلخانه را نگه داشت. بعد از این مدت با اینکه بوته های خیار در بهترین وضعیت تولید قرار دارند ولی هوا در گلخانه به شدت گرم شده و باید پوشش پلاستیکی را کنار زد. همچنین از آنجا که ارقام پارتنوکارپ برای کشت در هوای آزاد مناسب نیستند؛ با برداشتن پوشش، کیفیت و کمیت محصول به تدریج کاهش می‌یابد.
مناطق شمالی برای کشت خیار گلخانه‌ای
در نقاط ساحلی گیلان و مازندران نیز هوا در زمستان ملایم است و با هزینه کم میتوان خیار زمستانی را در گلخانه پرورش داد. عامل منفی در این نقاط کمبود آفتاب در بعضی از ماههای سال مانند آذرماه و دی ماه میباشد. درصورت تداوم هوای ابری و بارانی احتمال کاهش محصول و تاخیر در برداشت وجود دارد.
سایر مناطق
در نقاطی مانند تهران ورامین اصفهان یزد کرج مشهد و غیره گرم کردن گلخانه در شبهای سرد و همچنین روزهای ابری و بارانی ضروری است. در فصل زمستان و هنگام سرمای شدید حتی در روزهای آفتابی نیز گرم کردن گلخانه لازم میباشد. بنابراین تهیه وسایل مناسب و کافی برای ایجاد گرما از ضروریات اصلی ایجاد گلخانه در این قبیل مناطق به شمار می آید. در این مطلب نکات مهمی جهت کشت خیار گلخانه ای عنوان شد که در صورت رعایت ، میتوان محصولی با کیفیت و پر بار پرورش داد
جمع بندی زمان کاشت خیار گلخانه‌ای
در جدول زیر خلاصه‌ای از زمان کشت خیار گلخانه‌ای برای شما آورده شده است. همواره توصیه ما این است که برای افزایش دو چندان بهره‌وری از مهندسین کشاورزی در کنار خود استفاده کنید. شما می‌توانید جهت دریافت مشاوره رایگان از مجموعه امیر هیدرپونیک اقدام بفرمایید
| مورد | زمان کاشت نشا | زمان انتقال نشا به زمین اصلی | زمان برداشت |
| ۱ | اوایل تا اواخر تیر ماه | اواخر تیر ماه تا اواخر آذر | اواخر مرداد تا اواخر آذر |
| ۲ | دهه آخر آبان تا دهه آخر آذر | اواخر آذر تا اواخر دی | نیمه دوم بهمن تا اواخر تیر ماه |
